Małżeństwo
Sakrament małżeństwa - informacje
Na początku stworzenia Bóg stworzył ich jako mężczyznę i kobietę: dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę i złączy się ze swoją żoną, i będą oboje jednym ciałem. A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało.
Co więc Bóg złączył, tego człowiek niech nie rozdziela
(Mk 10,6-9)
Małżeństwo będące głęboką wspólnotą życia i miłości nie jest instytucją czysto ludzką. Sam bowiem Bóg jest jego twórcą, gdyż stworzył człowieka z miłości i powołał go także do miłości trwałej i nieodwołalnej. Od samego początku Pan Bóg ustanowił małżeństwo jako trwały i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety.
Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę. Z Jego woli mają oni tworzyć wspólnotę, być Jego współpracownikami w dziele stwarzania człowieka. Fundamentem tej wspólnoty ma być miłość wzajemna. Chrystus podniósł małżeństwo do godności sakramentu, swoją łaską uświęca miłość mężczyzny i kobiety, umacnia ją i doskonali.
Związek małżeński zawarty w Kościele Katolickim jest Sakramentem, który z woli Bożej i ustanowienia Chrystusa jest nierozerwalny, dlatego też osoby pragnące żyć ze sobą razem przez całe życie powinny dobrze przygotować się do małżeństwa. To przygotowanie dokonuje się przez całe życie. Bezpośrednim okresem przygotowania jest narzeczeństwo.
Czym jest Sakrament małżeństwa?
Małżeństwo to głęboka wspólnota życia i miłości między mężczyzną a kobietą zawarta w obliczu Boga, według formy ustanowionej przez Kościół. Sakrament małżeństwa zostaje zawarty wtedy, gdy mężczyzna i kobieta złożą przed Bogiem i Kościołem przyrzeczenie, które przyjęte i potwierdzone przez Boga dopełni się przez ich cielesne zjednoczenie.
Kościół naucza, że do zawarcia sakramentalnego związku małżeńskiego potrzebne jest spełnienie trzech warunków:
- dobrowolna zgoda na jego zawarcie,
- zgoda na związek wyłącznie jedną wybraną osobą na całe życie,
- otwartość na dzieci.
Jakich łask udziela sakrament małżeństwa?
Sakrament małżeństwa rodzi między małżonkami węzeł wieczysty i wyłączny. Zgoda, przez którą małżonkowie oddają się sobie i przyjmują wzajemnie, zostaje przypieczętowana przez samego Boga. Dlatego zawarte i dopełnione małżeństwo osób ochrzczonych nie może być nigdy rozwiązane. Ponadto sakrament ten udziela małżonkom koniecznej łaski do osiągnięcia w życiu małżeńskim świętości oraz odpowiedzialnego przyjęcia dzieci i ich wychowania.
Jakich rad udziela małżonkom papież Franciszek?
„Są trzy słowa, które trzeba mówić zawsze, trzy słowa, które muszą być w domu: czy można, dziękuję, przepraszam.”
Gdzie może odbyć się ślub
Według Prawa Kościelnego ślub powinien odbyć się w Parafii narzeczonej lub narzeczonego, a z ważnej i słusznej przyczyny za wyraźną zgodą Parafii narzeczonych w innym kościele.
Jeśli oboje narzeczeni nie zamieszkują w danej parafii a mają pragnienie w jej kościele zawrzeć małżeństwo, zobowiązani są przedłożyć zgodę tzw. substytucję z parafii jednej ze stron. Wtedy kancelaria tej parafii załatwia formalności związane ze ślubem.
Jeśli narzeczeni załatwiają wszystkie formalności w swoich parafiach, a w innym kościele ma miejsce jedynie obrzęd zaślubin, należy przedłożyć dokument czyli tzw. licencję do pobłogosławienia małżeństwa.
Kto może zawrzeć Sakrament Małżeństwa
Obowiązuje zakaz państwowy i kościelny zawierania małżeństw przez osoby, które nie ukończyły 18 roku życia.
Ślub konkordatowy
Po podpisaniu w lipcu 1998 roku ustawy konkordatowej przez Polskę i Stolicę Apostolską wystarczy zawrzeć związek małżeński w kościele oraz dopełnić kilku formalności, aby był on uznawany przez polskie prawo. Dwie oddzielne ceremonie ślubne w kościele i Urzędzie Stanu Cywilnego nie są już konieczne (choć narzeczeni nadal mogą się na nie zdecydować).
Jeśli przyszli małżonkowie chcą mieć ślub konkordatowy trzeba dostarczyć do parafii dokument z Urzędu Stanu Cywilnego wydany w trzech egzemplarzach. Dokument ten nosi tytuł 'Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa'. Na odwrotnej stronie tego 'Zaświadczenia' znajduje się formularz dokumentu, który będzie wypełniony przez parafię i duchownego asystującego przy zawarciu małżeństwa. Potrzebny dokument trzeba odebrać w USC nie wcześniej niż trzy miesiące przed datą ślubu. Po przyjęciu sakramentu małżeństwa jeden egzemplarz otrzymują nowożeńcy, jeden pozostaje w parafii, jeden przez parafię jest przekazany do Urzędu Stanu Cywilnego.
Przygotowanie do Sakramentu Małżeństwa
Narzeczeni powinni zgłosić zamiar zawarcia Sakramentu Małżeństwa w kancelarii parafialnej przynajmniej trzy miesiące przed planowanym terminem ślubu. Wówczas otrzymują potrzebne informacje dotyczące wszelkich formalności związanych z zawarciem tego Sakramentu.
Ma miejsce spisanie protokołu kanonicznego oraz danych na zapowiedzi.
Do spisania protokołu przedślubnego narzeczeni zgłaszają się do Kancelarii Parafialnej /narzeczonej lub narzeczonego/ przynosząc następujące dokumenty:
- dokumenty tożsamości (np. paszport, dowód osobisty, prawo jazdy),
- świadectwo chrztu świętego - jeśli sakrament Chrztu Świętego został udzielony w innej parafii niż parafia gdzie ma być zawarty związek małżeński, trzeba dostarczyć z parafii chrztu dokument zaświadczający udzielenie sakramentu chrztu, w którym jest również adnotacja o przyjęciu sakramentu bierzmowania, jak i adnotacja stwierdzająca czy nie zostało zawarte małżeństwo z inną osobą. Dokument ten musi być wystawiony nie dawniej niż 6 miesięcy przed planowaną datą ślubu,
- świadectwo bierzmowania - zazwyczaj jest wpisane na świadectwie chrztu, ale jeśli nie ma tam adnotacji, to trzeba je uzyskać w parafii, której narzeczona/ny przyjął ten sakrament,
- świadectwo ukończenia katechizacji szkolnej,
- zaświadczenie z poradni rodzinnej - w spotkaniach narzeczeni mogą uczestniczyć w innych parafiach. Uczestnictwo w nich jest potwierdzane przez osobę prowadzącą,
- zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego - stwierdzające, że między narzeczonymi nie zachodzą przeszkody prawne do zawarcia kontraktu cywilnego (zaświadczenie jest ważne sześć miesięcy). Niniejszy dokument jest potrzebny w przypadku zawierania ślubu konkordatowego,
- jeżeli któraś ze stron ma stwierdzenie nieważności poprzedniego małżeństwa potrzebne jest orzeczenie sądu w tej sprawie,
- jeżeli któraś ze stron jest wdowcem (wdową), potrzebne jest zaświadczenie o zgonie współmałżonka,
- jeżeli osoby już mają ślub cywilny przynoszą akt zawarcia małżeństwa z USC.
Po spisaniu protokołu, narzeczeni otrzymują:
- Prośbę o wygłoszenie zapowiedzi (jeśli jedna ze stron jest z innej parafii),
- Kartki do spowiedzi.
Zapowiedzi
Przed zawarciem małżeństwa należy się upewnić, że nic nie stoi na przeszkodzie do jego ważnego i godziwego zawarcia (Kan. 1066). W tym celu ogłasza się zapowiedzi przedślubne w parafii narzeczonego jak i narzeczonej przez dwie kolejne niedziele lub święta nakazane.
Po spisaniu protokołu przedślubnego kapłan wydaje zapowiedzi przedślubne dla narzeczonych, którzy zamieszkują na terenie innej parafii. Zapowiedzi te należy zanieść do danej Kancelarii Parafialnej i ustalić termin odbioru. Po odebraniu zapowiedzi należy je dostarczyć z powrotem do parafii, w której odbędzie się ceremonia ślubna. Brak zapowiedzi równoważny jest z niemożnością udzielenia Sakramentu Małżeństwa. Zapowiedzi ogłasza się również w parafii ślubu.
Spowiedź przedślubna
Narzeczeni otrzymują również karteczki do spowiedzi przedślubnej, które dostarcza się w dniu ślubu do kancelarii. Przystępując do spowiedzi, proszę się przedstawić księdzu mówiąc: Jest to moja pierwsza / druga/ spowiedź przedślubna, wyznać grzechy i po spowiedzi podać księdzu dyskretnie kartkę. Do Sakramentu Pokuty i Pojednania narzeczeni przystępują dwukrotnie. Pierwsza Spowiedź powinna odbyć się po spisaniu protokołu przedślubnego, a druga tuż przed ślubem, by w stanie łaski uświęcającej przystąpić do Sakramentu Małżeństwa.
Kto może być świadkiem na ślubie
Świadkiem udzielenia sakramentu małżeństwa mogą być osoby pełnoletnie.
Do spisania aktu ślubu potrzebne są dane świadków (imię i nazwisko, wiek, wyznanie, adres zamieszkania). Godną rzeczą jest, aby ci, którzy zostali wybrani na świadków, wcześniej odbyli również sakramentalną spowiedź, aby w czystości swego serca mogli towarzyszyć tym, przez których zostali wybrani.
Więcej informacji nt. sakramentu małżeństwa można uzyskać czytając:
Katechizm Kościoła Katolickiego
Nauczanie Kościoła Katolickiego na temat małżeństwa
Katechizm Kościoła Katolickiego pkt. 1601-1666.
Obowiązujące normy prawne
Kodeks Prawa Kanonicznego kan. 1055-1165.
Kodeks Prawa Kanonicznego
http://www.intratext.com/IXT/POL0025/__P2X.HTM
Małżeństwo w Katechizmie Kościoła Katolickiego
- KKK 1534: Dwa inne sakramenty: kapłaństwo i małżeństwo są nastawione na zbawienie innych ludzi. Przez służbę innym przyczyniają się także do zbawienia osobistego. Udzielają one szczególnego posłania w Kościele i służą budowaniu Ludu Bożego. [...]
- KKK 1601: Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu.
- KKK 1602: Pismo święte zaczyna się od opisu stworzenia mężczyzny i kobiety na obraz i podobieństwo Boże, a kończy wizją "godów Baranka" (Ap 19, 7. 9). Od początku do końca Pismo święte mówi o małżeństwie i jego "misterium", o jego ustanowieniu i znaczeniu, jakie nadał mu Bóg, o jego początku i celu, o różnych sposobach jego urzeczywistniania w ciągu historii zbawienia, o jego trudnościach wynikających z grzechu i jego odnowieniu "w Panu" (1 Kor 7, 39), w Nowym Przymierzu Chrystusa i Kościoła.
- KKK 1603: Głęboka wspólnota życia i miłości małżeńskiej, ustanowiona przez Stwórcę i unormowana Jego prawami, zawiązuje się przez przymierze małżeńskie... Sam bowiem Bóg jest twórcą małżeństwa. Powołanie do małżeństwa jest wpisane w samą naturę mężczyzny i kobiety, którzy wyszli z ręki Stwórcy. Małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, chociaż w ciągu wieków mogło ulegać licznym zmianom w różnych kulturach, strukturach społecznych i postawach duchowych. Ta różnorodność nie powinna prowadzić do zapomnienia o jego wspólnych i trwałych cechach. Chociaż godność tej instytucji nie wszędzie ukazuje się z taką samą jasnością, to jednak we wszystkich kulturach istnieje pewne zrozumienie dla znaczenia związku małżeńskiego. Szczęście osoby i społeczności ludzkiej oraz chrześcijańskiej wiąże się ściśle z pomyślną sytuacją wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej.
- KKK 1604: Bóg, który stworzył człowieka z miłości, powołał go także do miłości, która jest podstawowym i wrodzonym powołaniem każdej istoty ludzkiej. Człowiek został bowiem stworzony na obraz i podobieństwo Boga, który sam jest Miłością. Ponieważ Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, ich wzajemna miłość staje się obrazem absolutnej i niezniszczalnej miłości, jaką Bóg miłuje człowieka. Jest ona dobra, co więcej bardzo dobra, w oczach Stwórcy. Miłość małżeńska, którą Bóg błogosławi, jest przeznaczona do tego, by była płodna i urzeczywistniała się we wspólnym dziele zachowywania stworzenia: "Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną»" (Rdz 1, 28).
- KKK 1605: Pismo święte stwierdza, że mężczyzna i kobieta zostali stworzeni wzajemnie dla siebie: "Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam". Bóg daje mu niewiastę, "ciało z jego ciała", to znaczy istotę równą mu i bliską, jako pomoc przychodzącą od Pana. "Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem" (Rdz 2, 24). Jezus wskazuje, że oznacza to nienaruszalną jedność ich życia, przypominając, jaki był "na początku" zamysł Stwórcy: "A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało" (Mt 19, 6).
- KKK 1606: Każdy człowiek doświadcza zła wokół siebie i w sobie. Doświadczenie to dotyczy również relacji między mężczyzną i kobietą. Od najdawniejszych czasów ich związek był zagrożony niezgodą, duchem panowania, niewiernością, zazdrością i konfliktami, które mogą prowadzić aż do nienawiści i zerwania go. Ten nieporządek może ujawniać się z mniejszą lub większą ostrością, może też być bardziej lub mniej przezwyciężany, zależnie od kultury, epoki i konkretnych osób; wydaje się jednak, że ma on charakter powszechny.
- KKK 1607: W świetle wiary należy powiedzieć, że ten nieporządek, którego boleśnie doświadczamy, nie wynika z natury mężczyzny i kobiety ani z natury ich relacji, ale z grzechu. Pierwszym skutkiem zerwania z Bogiem, czyli pierwszego grzechu, było zerwanie pierwotnej komunii mężczyzny i kobiety. Ich wzajemna relacja została wypaczona przez ich wzajemne oskarżenia; ich pociąg ku sobie, będący darem Stwórcy, zamienił się w relację panowania i pożądliwości; wzniosłe powołanie mężczyzny i kobiety, by byli płodni, rozmnażali się i czynili sobie ziemię poddaną, zostało obciążone bólem rodzenia dzieci i trudem zdobywania pożywienia.
- KKK 1608: Mimo wszystko porządek stworzenia przetrwał, chociaż został poważnie naruszony. Aby leczyć rany spowodowane przez grzech, mężczyzna i kobieta potrzebują pomocy łaski, której Bóg w swoim nieskończonym miłosierdziu nigdy im nie odmawiał. Bez tej pomocy mężczyzna i kobieta nie mogliby urzeczywistnić wzajemnej jedności ich życia, dla której Bóg stworzył ich "na początku".
- KKK 1609: Bóg w swoim miłosierdziu nie opuścił grzesznego człowieka. Kary będące następstwem grzechu, "bóle rodzenia dzieci" (Rdz 3, 16), praca "w pocie oblicza" (Rdz 3, 19) stanowią także lekarstwo, które ogranicza szkody spowodowane przez grzech. Po upadku małżeństwo pomaga przezwyciężyć zamknięcie się w sobie, egoizm, szukanie własnych przyjemności, pomaga otworzyć się na drugiego człowieka, na wzajemną pomoc i dar z siebie.
- KKK 1610: Moralna świadomość dotycząca jedności i nierozerwalności małżeństwa rozwinęła się pod wpływem pedagogii starego Prawa. Wprawdzie poligamiapatriarchów i królów nie jest jeszcze wyraźnie krytykowana, ale Prawo dane Mojżeszowi zmierza do ochrony kobiety przed despotyzmem panowania mężczyzny, nawet jeśli, według słów Chrystusa, nosi ono także ślady "zatwardziałości serca" mężczyzny, ze względu na którą Mojżesz zezwalał na oddalenie kobiety.
- KKK 1611: Prorocy, widząc Przymierze Boga z Izraelem w postaci obrazu wyłącznej i wiernej miłości małżeńskiej, przygotowywali świadomość ludu wybranego do głębszego rozumienia jedyności i nierozerwalności małżeństwa. Księgi Rut i Tobiasza dają wzruszające świadectwo wzniosłego sensu małżeństwa, wierności i czułości małżonków. Tradycja zawsze widziała w Pieśni nad Pieśniami jedyny w swoim rodzaju wyraz miłości ludzkiej, będącej czystym odblaskiem miłości Boga, miłości "potężnej jak śmierć", miłości, której "wody wielkie nie zdołają ugasić" (Pnp 8, 6-7).
- KKK 1612: Oblubieńczy związek Boga z Jego ludem - Izraelem był przygotowaniem do nowego i wiecznego Przymierza, w którym Syn Boży przez wcielenie i oddanie swego życia zjednoczył się w pewien sposób z całą zbawioną przez siebie ludzkością, przygotowując ją w ten sposób na "Gody Baranka" (Ap 19, 7. 9).
- KKK 1613: Na początku swojej publicznej działalności Jezus dokonuje pierwszego znaku - na prośbę swej Matki - podczas uczty weselnej. Kościół nadaje wielkie znaczenie obecności Jezusa na godach w Kanie. Widzi w tym potwierdzenie, że małżeństwo jest czymś dobrym, oraz zapowiedź, że od tej pory będzie ono skutecznym znakiem obecności Chrystusa.
- KKK 1614: W swoim nauczaniu Jezus wypowiadał się jednoznacznie o pierwotnym sensie związku mężczyzny i kobiety, tak jak został on na początku zamierzony przez Stwórcę. Zezwolenie na oddalenie żony dane przez Mojżesza było ustępstwem z powodu zatwardziałości serca. Związek małżeński mężczyzny i kobiety jest nierozerwalny; łączy ich sam Bóg: "Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela" (Mt 19, 6).
- KKK 1615: To jednoznaczne podkreślenie nierozerwalności więzi małżeńskiej mogło zaniepokoić i wydawać się wymaganiem nie do wykonania. Jednak Jezus nie obarczał małżonków ciężarem niemożliwym do udźwignięcia i zbyt wielkim., bardziej uciążliwym niż Prawo Mojżeszowe. Przychodząc, by przywrócić pierwotny porządek stworzenia, naruszony przez grzech, Jezus daje siłę i łaskę do przeżywania małżeństwa w nowych wymiarach Królestwa Bożego. Idąc za Chrystusem, wyrzekając się siebie, biorąc na siebie swój krzyż, małżonkowie będą mogli "pojąć" pierwotny sens małżeństwa i przeżywać je z pomocą Chrystusa. Łaska małżeństwa chrześcijańskiego jest owocem Krzyża Chrystusa, będącego źródłem całego życia chrześcijańskiego.
- KKK 1616: Wskazuje na to Paweł Apostoł, gdy mówi: "Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie, aby go uświęcić" (Ef 5, 25-26), zaraz dodając: "Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem. Tajemnica to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła" (Ef 5, 31-32).
- KKK 1617: Całe życie chrześcijańskie nosi znamię oblubieńczej miłości Chrystusa do Kościoła. Już chrzest jako wejście do Ludu Bożego wyraża tajemnicę zaślubin. Jest on, jeśli tak można powiedzieć, obmyciem weselnym, które poprzedza ucztę weselną - Eucharystię. Małżeństwo chrześcijańskie staje się z kolei skutecznym znakiem, sakramentem przymierza Chrystusa i Kościoła. Małżeństwo między ochrzczonymi jest prawdziwym sakramentem Nowego Przymierza, ponieważ oznacza łaskę i jej udziela.
- KKK 1618: Chrystus jest centrum całego życia chrześcijańskiego. Więź z Nim zajmuje pierwsze miejsce przed wszystkimi innymi więzami rodzinnymi lub społecznymi. Od początku istnienia Kościoła byli mężczyźni i kobiety, którzy zrezygnowali z wielkiego dobra małżeństwa, by iść za Barankiem, dokądkolwiek się uda, by troszczyć się o sprawy Pana i starać się Jemu podobać, by wyjść naprzeciw przychodzącemu Oblubieńcowi. Sam Chrystus powołał niektórych, by szli za Nim, przyjmując taki sposób życia, którego On pozostaje wzorem: Bo są niezdatni do małżeństwa, którzy z łona matki takimi się urodzili; i są niezdatni do małżeństwa, których ludzie takimi uczynili; a są i tacy bezżenni, którzy dla Królestwa niebieskiego sami zostali bezżenni. Kto może pojąć, niech pojmuje! (Mt 19, 12).
- KKK 1619: Dziewictwo dla Królestwa Bożego jest rozwinięciem łaski chrztu, wymownym znakiem pierwszeństwa więzi z Chrystusem, żarliwego oczekiwania na Jego powrót, znakiem, który przypomina także, że małżeństwo jest rzeczywistością obecnego świata, który przemija.
- KKK 1620: Obie rzeczywistości: sakrament małżeństwa i dziewictwo dla Królestwa Bożego pochodzą od samego Pana. To On nadaje im sens i udziela koniecznej łaski, by żyć zgodnie z Jego wolą. Szacunek dla dziewictwa ze względu na Królestwo i chrześcijańskie rozumienie małżeństwa są nierozdzielne i wzajemnie się uzupełniają: Kto potępia małżeństwo, pozbawia także dziewictwo jego chwały; kto natomiast je chwali, czyni dziewictwo bardziej godnym podziwu i chwalebnym. To, co wydaje się dobrem tylko w porównaniu ze złem, nie może być wielkim dobrem; ale to, co jest lepsze od tego, co wszyscy uważają za dobro, jest z pewnością dobrem w stopniu najwyższym.
- opracowanie wyciągu z katechizmu: PL