Bierzmowanie
Bierzmowanie
Kto może przyjąć bierzmowanie?
Przez sakrament bierzmowania odrodzeni na chrzcie otrzymują niewysłowiony dar samego Ducha Świętego, który ich umacnia w szczególny sposób.
(Papież Paweł VI)
Sakrament bierzmowania jest sakramentem chrześcijańskiej dojrzałości. Dzięki niemu wierni ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego oraz zobowiązują się, jako świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i czynem oraz do jej obrony (por. KKK 11).
Sakrament bierzmowania wraz z chrztem i Eucharystią należy do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, którego jedność powinna być zachowywana. Należy zatem pamiętać, że przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako dopełnienie łaski chrztu. Istotnie, przez sakrament bierzmowania (ochrzczeni) jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i uczynkiem (Katechizm Kościoła Katolickiego nr 1285).
Sakrament ten uzdalnia nas do mężnego wyznawania wiary, życia według niej i obrony. Bóg czyni to poprzez udzielane dary Ducha Świętego. Są nimi:
- dar mądrości - służy do poznania i umiłowania prawdy wiekuistej, którą jest Bóg, z tego wynika umiłowanie Boga i jego spraw. Gdy Bóg jest na pierwszym miejscu wtedy wszystko oceniamy we właściwy sposób.
- dar rozumu - pozwala na instynktowne sądzenie w świetle wiary. Pomaga odczytywać wolę Bożą i odróżniać prawdę od kłamstwa, pozwala dobrze ocenić konkretną sytuację i podjąć trafną decyzję.
- dar rady - pomaga w podejmowaniu trudnych decyzji w naszym życiu. Dzięki niemu instynktownie możemy odróżnić co należy czynić, a czego nie (nawet wbrew roztropności).
- dar umiejętności - dzięki niemu posiadamy głęboką pewność wiary w Boga, intuicyjną wiedzę, co do prawd i tajemnic wiary. Daje umiejętność dobrego wykorzystania tego czym dysponujemy.
- dar męstwa - (dar mocy, siły) pomaga z siłą i ufnością stanąć wobec prób i niebezpieczeństw (także duchowych) chrześcijańskiego życia. Jesteśmy zdolni do podejmowania najtrudniejszych zadań z miłości do boga (nawet męczeństwa).
- dar pobożności - (nazywany duchem przybrania) stanięcie wobec Boga jak dziecko wobec Ojca nieskończenie dobrego i miłującego – z miłością, szacunkiem, zaufaniem, bez lęku.
- dar bojaźni Bożej - nie ma nic wspólnego z lękiem przed Bogiem, jest to szacunek i miłość do Boga, z tego wynika bojaźń obrażenia Boga, niechęć do grzechu, a chęć wypełniania Bożej woli.
Sakrament bierzmowania powinny przyjmować osoby dojrzałe, które chcą rozpocząć drugi etap życia – świadome życie wiarą. Sakrament chrztu większość z nas przyjęła nieświadomie w pierwszych dniach, czy tygodniach po urodzeniu. Sakrament bierzmowania przyjmujemy dobrowolnie i świadomie.
Obrzęd bierzmowania składa się z trzech elementów. Są to:
- nałożenie ręki przez biskupa na głowę bierzmowanego,
- namaszczenie olejem Krzyżma na czole ochrzczonego - jest to znak obfitości, radości, oczyszczenia, uzdrowienia, umocnienia, a także znak konsekracji, czyli poświęcenia bierzmowanego Bogu. Przez namaszczenie bierzmowany otrzymuje znamię Ducha Świętego, znak przynależności i poddania się Temu, który nas naznaczył.
- słowa: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego”.
Kto może przyjąć bierzmowanie?
- Bierzmowanie może przyjąć każdy, kto został ochrzczony, a nie był jeszcze bierzmowany (KPK, kan. 889 § 1), „mający używanie rozumu”, „gdy jest odpowiednio pouczony, właściwie dysponowany, może odnowić przyrzeczenia chrzcielne” (KPK kan. 889 § 2) i prosi o jego udzielenie „należycie i rozumnie” (KPK kan. 885 § 1).
- Owszem, „prosi” – bo my Kościół o sakramenty prosimy. Nie „należą się” nam one, ale są zawsze darami Boga, którymi Kościół zobowiązany jest godziwie i rozumnie szafować.
- Do bierzmowania zostają zaproszone osoby, które podjęły formację, przedstawiły świadectwo aktu chrztu oraz dostarczyły niezbędne dokumenty z pracy katechetycznej (uczestniczą w katechezie, zaliczyły pytania, podjęły spowiedź w czasie rekolekcji lub w Wielkim Tygodniu oraz przedstawiły świadka do bierzmowania
- Właściwym czasem przyjęcia sakramentu bierzmowania jest najwcześniej klasa VIII.
- Kandydat do przyjęcia sakramentu bierzmowania powinien być odpowiednio przygotowany.
- Według wskazań Konferencji Episkopatu Polski przygotowanie do bierzmowania jest trzyetapowe. Obejmuje przygotowanie dalsze, bliższe i bezpośrednie.
- Przygotowanie dalsze dokonuje się w rodzinie, przez udział kandydata w katechezie szkolnej oraz katechezie parafialnej przygotowującej do sakramentów pokuty i Eucharystii.
- Przygotowanie bliższe to regularny udział w katechezie szkolnej, uczestnictwo w życiu sakramentalnym zwłaszcza w niedzielnej i świątecznej Mszy św. oraz nabożeństwach.
- Przygotowanie bezpośrednie ma charakter duchowy i polega przede wszystkim na systematycznym uczestnictwie kandydata w spotkaniach formacyjnych w parafii.
- Kandydat powinien przystąpić do sakramentu bierzmowania w stanie łaski uświęcającej, czyli wcześniej przystąpić do sakrament pokuty i pojednania.
- Zachęca się, aby kandydat zachował swoje imię chrzcielne, chyba że nie jest ono związane z patronem chrześcijańskim.
- Przygotowanie do bierzmowania może zakończyć się egzaminem/rozmową dopuszczającą do przyjęcia sakramentu.
Dokumenty potrzebne do sakramentu bierzmowania:
- metryka chrztu (dot. osób ochrzczonych poza parafią),
- zaświadczenie o uczestnictwie w katechezie szkolnej lub ostatnie świadectwo katechizacji,
- w przypadku osób starszych - świadectwo ukończenia katechizacji szkolnej,
- indeksy, potwierdzające uczestnictwo w życiu religijnym parafii.
Po przyjęciu bierzmowania należy zaświadczenie o bierzmowaniu przedstawić w parafii chrztu celem wpisania do uwag właściwego aktu chrztu.
Ze względu na fakt istotnego powiązania sakramentu bierzmowania z sakramentem chrztu kandydat do bierzmowania powinien zachować imię chrzcielne. Zwyczajowo jednak można wybrać imię Świętego Patrona, którego kandydat pragnie naśladować. Powinna być to osoba uznana przez Kościół za świętą lub błogosławioną.
- Zadaniem świadka bierzmowania jest troska o to, by bierzmowany wypełniał obowiązki wypływające z przyjęcia tego sakramentu.
- Według wskazań KEP, w celu zaznaczenia jedności sakramentów chrztu i bierzmowania świadkiem powinien być jeden z rodziców chrzestnych.
- Tam gdzie nie jest to możliwe, świadkiem bierzmowania może być osoba, która już przyjęła wszystkie sakramenty inicjacji chrześcijańskiej (chrzest, Eucharystia, bierzmowanie), ukończyła 16. rok życia oraz jest wierzącym i praktykującym katolikiem.
- Można zachować zwyczaj, że świadkiem bierzmowania jest osoba tej samej płci co kandydat.
- Świadkami nie mogą być naturalni rodzice bierzmowanego (wymóg Prawa Kanonicznego).
- Jeśli świadek bierzmowania nie jest znany proboszczowi, powinien przedstawić stosowne zaświadczenie z parafii swojego zamieszkania.
- W tym celu świadek powinien zgłosić się do swojej parafii z prośbą o zaświadczenie, że może pełnić tę funkcję, następnie dostarczyć je księdzu przygotowującemu do sakramentu bierzmowania.
- Świadek powinien wspierać bierzmowanego radą, czynem i modlitwą.
- Uroczystość bierzmowania powinien przeżywać w stanie łaski uświęcającej i razem z bierzmowanymi przystąpić do Komunii Świętej.
- Podczas udzielania sakramentu bierzmowania świadek kładzie prawą rękę na prawym ramieniu bierzmowanego.
Zgłaszanie dzieci (klasa VII SP) w celu rozpoczęcia 2-letniej formacji przygotowującej do przyjęcia sakramentu Bierzmowania (w VIII kl. SP). Przy zgłoszeniu należy przedłożyć księdzu proboszczowi wypełnioną i podpisaną przez kandydata i jego rodzica deklarację oraz zgodę RODO.
- w każdą niedzielę i święta nakazane we mszy św. uczestniczyć,
- odpowiedzialnie zachowywać się w kościele i na spotkaniach oraz w szkole,
- na prośbę księdza opiekuna przygotowywać czytania podczas mszy św.
- przynajmniej raz w miesiącu przystępować do sakramentu pokuty,
- uczestniczyć podczas nabożeństw okresowych,
- obowiązkowo uczestniczyć w spotkaniach formacyjnych,
- uczestniczyć w katechezie szkolnej (ocena katechety wpływa na decyzję),
- angażować się w inicjatywy związane z parafią,
- udzielać się aktywnie w szkole (na prośbę katechety),
- być obecnym w domu podczas wizyty duszpasterskiej księdza,
- na bieżąco (według wskazań opiekuna) zaliczać pytania z katechizmu.
- systematycznie uczestniczyć w niedziele i święta we Mszy świętej,
- przystępować do sakramentów świętych (komunia, spowiedź...),
- dawać świadectwo życia chrześcijańskiego,
- współpracować z Księdzem Proboszczem i katechetami w przygotowaniu do Bierzmowania,
- uczestniczyć z dziećmi w nabożeństwach,
- pomagać swoim dzieciom w nauce katechizmu.
DODATKOWY UDZIAŁ WE MSZY ŚW.
- 1 listopada
- roraty (adwent)
- rekolekcje adwentowe (grudzień)
- 25 i 26 grudnia
- 1 i 6 stycznia
- środa popielcowa (luty)
- rekolekcje wielkopostne (marzec / kwiecień)
- pierwszy i drugi dzień świąt Zmartwychwstania Pańskiego (marzec / kwiecień)
- 3 maja
- czwartek Bożego Ciała (maj / czerwiec)
NABOŻEŃSTWA OKRESOWE.
Dzieci wraz z rodzicami biorą udział w n/w nabożeństwach min. raz w tygodniu.
- październik - modlitwa różańcowa
- piątek wielkiego postu - droga krzyżowa
- maj - nabożeństwo ku czci Najświetszej Maryji Panny
- czerwiec - nabożeństwo ku czci Najświetszego Serca Pana Jezusa
Obrzęd sakramentu
BIERZMOWANIE PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ
LITURGIA SŁOWA
Liturgia słowa odbywa się zgodnie z przepisami. Wszystkie czytania lub ich część można wziąć albo z Mszy danego dnia, albo z tekstów przeznaczonych na bierzmowanie.
Po ewangelii biskup (i kapłani, którzy mu pomagają) siadają na przygotowanych krzesłach. Zależnie od miejscowego zwyczaju kandydatów do bierzmowania przedstawia proboszcz albo inny kapłan, albo diakon, albo katecheta, w ten sposób: jeżeli to możliwe, każdego kandydata wzywa się imiennie i pojedynczo wchodzą oni do prezbiterium; jeżeli są to dzieci, prowadzi je jeden ze świadków bierzmowania albo jedno z rodziców. Kandydaci stają przed celebransem.
Jeżeli jest bardzo wielu kandydatów do bierzmowania, nie wzywa się ich imiennie, lecz ustawia w odpowiednim miejscu przed biskupem.
Kapłan: Czcigodny Ojcze, Kościół święty prosi przeze mnie o udzielenie sakramentu bierzmowania zgromadzonej tu młodzieży (zgromadzonym tu wiernym) parafii N.
Biskup: Czy młodzież ta wie (wierni ci wiedzą), jak wielki dar otrzymuje (otrzymują) w tym sakramencie i czy przygotowała się (przygotowali się) należycie do jego przyjęcia?
Kapłan: Jestem przekonany, że wszyscy przygotowali się do bierzmowania, uczestniczyli bowiem przez szereg dni w słuchaniu słowa Bożego i wspólnej modlitwie oraz przystąpili do sakramentu pokuty.
Biskup: Droga Młodzieży (Drodzy Braci i Siostry), powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie?
Kandydaci: Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad.
Wszyscy: Amen.
HOMILIA
ODNOWIENIE PRZYRZECZEŃ CHRZCIELNYCH
Biskup zadaje pytania kandydatom do bierzmowania, mówiąc:
Pytam każdego z was: Czy wyrzekasz się szatana, wszystkich jego spraw i zwodniczych obietnic?
Kandydaci: Wyrzekam się.
Biskup: Czy wierzysz w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego masz dzisiaj otrzymać w sakramencie bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Kandydaci: Wierzę.
Do tego wyznania dołącza się biskup, głosząc wiarę Kościoła:
Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
Zgromadzenie wiernych wyraża swoją zgodę odpowiadając:
Amen.
Jeżeli przemawiają za tym okoliczności, można tę formułę zastąpić inną, albo zaśpiewać odpowiednią pieśń, w której wspólnota jednogłośnie wyraziłaby swoją wiarę.
LITURGIA SAKRAMENTU
Biskup (wraz z kapłanami, którzy mu pomagają) stoi zwrócony do ludu i złożywszy ręce mówi:
Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, aby łaskawie zesłał Ducha Świętego na te przybrane dzieci swoje, odrodzone już na chrzcie do życia wiecznego. Niech Duch Święty umocni je swoimi darami i przez swoje namaszczenie upodobni do Chrystusa, Syna Bożego.
Wszyscy przez chwilę modlą się w milczeniu. Biskup (i kapłani, którzy mu pomagają) wyciągają ręce nad kandydatami. Sam zaś biskup mówi:
Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wierni: Amen
NAMASZCZENIE KRZYŻMEM
Diakon podaje biskupowi święte krzyżmo. Kandydaci do bierzmowania pojedynczo podchodzą do biskupa albo jeśli przemawiają za tym okoliczności, biskup podchodzi do każdego kandydata. Świadek bierzmowania kładzie prawą rękę na ramieniu kandydata i podaje jego imię biskupowi albo kandydat sam podaje swoje imię.
Biskup zwilża wielki palec prawej ręki krzyżmem i kreśli nim znak krzyża na czole kandydata mówiąc:
N., PRZYJMIJ ZNAMIĘ DARU DUCHA ŚWIĘTEGO.
Bierzmowany: Amen.
Biskup: Pokój z tobą.
Bierzmowany: I z duchem twoim.
Jeżeli w udzielaniu bierzmowania pomagają biskupowi kapłani, diakon lub ministranci podają biskupowi wszystkie naczynia z krzyżmem świętym, a biskup wręcza je kapłanom, którzy pojedynczo podchodzą do niego.
Kandydaci podchodzą do biskupa lub do kapłanów albo, jeżeli przemawiają za tym okoliczności, biskup i kapłani podchodzą do kandydatów i namaszczają ich w sposób podany wyżej.
W czasie namaszczania można śpiewać odpowiednią pieśń. Po namaszczeniu biskup (i kapłani) myją ręce.
MODLITWA POWSZECHNA
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
Po modlitwie powszechnej odbywa się liturgia eucharystyczna w zwykły sposób, z następującymi zmianami:
- opuszcza się Wierzę, ponieważ odbyło się już wyznanie wiary;
- niektórzy z bierzmowanych mogą się przyłączyć do niosących dary;
- gdy używa się Kanonu Rzymskiego, odmawia się specjalną modlitwę Prosimy Cię, Boże, przyjmij.
- Bierzmowani dorośli, a jeśli przemawiają za tym okoliczności, także ich świadkowie, rodzice i katecheci mogą przyjąć Komunię pod obiema postaciami.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO
Zamiast zwykłego błogosławieństwa na końcu Mszy udziela się specjalnego błogosławieństwa, albo odmawia się modlitwę nad ludem.
Więcej informacji nt sakramentu bierzmowania można uzyskać czytając:
Nauczanie Kościoła Katolickiego na temat bierzmowania:
Katechizm Kościoła Katolickiego pkt. 1285-1321.
Obowiązujące normy prawne wg Kodeksu Prawa Kanonicznego:
Księga IV „Uświęcające zadania Kościoła, Część I „Bierzmowanie”, kan. 879-896.
Dokumenty Konferencji Episkopatu Polski
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski
Katechizm Kościoła Katolickiego
http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkII-2-1.htm
Kodeks Prawa Kanonicznego
Tytul II-SAKRAMENT BIERZMOWANIA (Kan. 879-896)
Całość w pliku PDF
https://www.ekai.pl/wp-content/uploads/2021/12/KodeksPrawaKanonicznego_2021_12_15_pl.pdf
